به گزارش مشرق، با کاهش نرخ سود بانکی و خروج بخشی از سرمایه مردم از بانکها، به دلیل نبود ساختارهای مناسب اقتصادی برای جذب این سرمایههای سرگردان، بخشی از این سرمایه به سمت بازارهای ارز و سکه رفته است.
پس از الزام همه بانکها به رعایت کاهش سود بانکی (به ۱۵ درصد) که از ۱۱ شهریور ماه امسال اجرایی شد، بخشی از سرمایههایی که در بانکها قرار داشت از بانکها خارج شد. از سوی دیگر با شروع فصل پاییز، قیمت دلار رو به افزایش گذاشت و قیمت سکه هم با حباب کمسابقهای در قیمت خود مواجه شد.
قیمت ارز در بازار طی دو ماه و نیم اخیر رشد قابل ملاحظهای داشت و با ۲۵۰ تومان افزایش قیمت روبرو شد و ضمن اینکه در همین بازه زمانی، نرخ ارز رسمی هم حدود ۱۷۰ تومان افزایش را تجربه کرد.
نرخ ارز که در نیمه دوم مهر ماه با رقم سه هزار تومان خداحافظی کرد و وارد کانال چهار هزار تومان شد، تا حدود یک ماه و نیم در همین سطح باقی ماند اما طی ۱۰ روز اخیر حدود ۸۰ تومان به قیمتش اضافه شد.
به عبارت دیگر، با شروع آذر ماه رشد قیمت ارز شدت گرفت و در همین چند روز که با حباب قیمتی سکه مواجه بودیم، باز هم به رشد خود ادامه داد تا قیمت دلار در روز گذشته نسبت به پنجشنبه هفته قبل حدود ۵۰ تومان افزایش داشته باشد.
شرایط بازار ارز که در این مدت بیانگر بهمریختگی روزافزون این بازار بود، طی دو هفته اخیر به دلیل حواشی نوسانات قیمت سکه، چندان برجسته نشد اما با رسیدن نرخ ارز به چهار هزار و ۱۸۰ تومان در روز گذشته، این بهمریختگی به شکل آشکاری خودش را نشان داد.
با این حال، ولی الله سیف، به عنوان رئیس بانک مرکزی در یادداشت تلگرامی خود که در خبرگزاریها هم انتشار یافت، مدعی وجود آرامش در بازار ارز کشور شد!
بنابراین یادداشت؛ وی اعلام کرد «سیاست ارزی بانک مرکزی ایجاد ثبات در بازار ارز است. آرامش در این بازار از یک طرف کارایی نظام قیمتگذاری را برای صادرکنندگان و واردکنندگان بهبود بخشیده و از طرف دیگر اعتبار بینالمللی اقتصاد ایران را با هدف جذب سرمایهگذاریهای خارجی ارتقا میبخشد.»
مشخص نیست زمانی که قیمت ارز در مدار صعودی قرار گرفته و احتمالا در ادامه هم این افزایش قیمتها ادامه خواهد داشت، چگونه رئیس بانک مرکزی به این نتیجه رسیده که در این بازار آرامش پابرجاست!
تمامی این موارد که حاکی از افزایش نرخ ارز طی دو ماه اخیر، خصوصا آذر ماه، و بیشتر از آن همین چند روز اخیر میباشد، نشان میدهد این بازار باز هم به سمت ملتهب شدن و افزایش قیمت میرود. افزایش قیمتی که دقیقا در زمان ارائه لایحه بودجه سال آینده اتفاق افتاده است.
قرین شدن این دو اتفاق (ارائه بودجه و افزایش قیمت ارز) به این گمانه دامن میزده که دولت برای رفع کسری بودجه خود تلاش میکند قیمت ارز افزایش یابد تا زمینه برای افزایش رسمی نرخ ارز برای بودجه سال آینده (که باعث افزایش درآمدهایش میشود) مهیا گردد؛ هرچند این موضوع با تبعات منفی اقتصادیای مانند تورم همراه خواهد بود.
به عنوان نمونه، عبدالخالق سجادی، مدیر سابق بانک مرکزی در خصوص دلایل نوسانات نرخ ارز به رادیو گفت: «در حال حاضر ساختار بودجه ما تقریبا بیحساب و کتاب است هرگاه دولتها دچار کسری بودجه میشوند به سراغ افزایش نرخ ارز میروند.»
سکه همچنان بالا میرود
قیمت سکه نیز در تجربه افزایش قیمتهای قابل ملاحظه، دست کمی از قیمت ارز نداشت؛ چه اینکه قیمت سکه که در ابتدای پاییز یک میلیون و ۲۰۵ هزار تومان بود که روز گذشته با رسیدن به رقم یک میلیون و ۴۰۸ هزار تومان، افزایش بیش از ۲۰۰ هزار تومانی را ثبت کرده است.
روز گذشته نیز گروه اقتصادی کیهان با اشاره به حوادث اخیر بازار سکه نوشت: با گذشت بیش از یک هفته از اجرای طرح «حراج سکه» که برای از بین بردن قیمت کاذب سکه شکل گرفته بود؛ قیمت سکه طی دو روز گذشته، از ابتدای اجرای این طرح هم بالاتر رفت تا در مجموع، سیاست بانک مرکزی تاثیر معکوس بر بازار سکه داشته باشد!
روز گذشته نیز قیمت سکه به یک میلیون و ۴۱۰ هزار تومان رسید تا روند افزایشی آن همچنان ادامه داشته و به بیثباتی بیشتر این این بازار بیفزاید.
لازم به ذکر است، با کاهش نرخ سود بانکی که در شهریور ماه صورت گرفت، قیمت ارز در بازار حدود ۲۵۰ تومان و قیمت سکه هم بیش از ۲۰۰ هزار تومان افزایش داشته است، این موضوع نشان میدهد با توجه جذاب نبودن بازارهای سالم در کشور یا جذاب نبودن بخش تولید از نظر سوددهی، پولهای سرگردانی که از بانکها خارج شده، احتمالا بخشی از آن به سمت این بازارهای کاذب رفته است.
ضمن اینکه در این مدت تدابیری که دولت در نظر گرفته بود، کارساز نبوده و بهبودی در کاهش قیمت ارز و سکه به وجود نیامده و از ابتدای فصل پاییز تاکنون بازارهای ارز و سکه کشور با بیثباتی زیادی مواجه شدند، مواجههای که تاکنون هم ادامه داشته و باید دید تا کی این موضوع ادامه خواهد یافت.
حسن روحانی در شهریورماه سال قبل در دیدار اعضای هیئت دولت با رهبر معظم انقلاب گفته بود: «ایجاد ثبات و آرامش اقتصادی، بزرگترین دستاورد دولت در سه سال گذشته است.» وی همچنین در سال جاری هم در مراسم تحلیف خود که کمتر از چهار ماه از آن میگذرد، بیان کرد: «امروز ارتباط ما با کشورهای جهان، در سطح مطلوبتر و بهتری قرار دارد و زمینه برای رشد و فعالیت اقتصادی مردم آمادهتر شده و شاهد یک ثبات اقتصادی در کشور بودیم.»
چنان که مشاهده میشود روحانی ثبات اقتصادی را از جمله دستاوردها و توفیقات اقتصادی خود میداند ولی همانطور که اشاره شد در دو ماه اخیر، ثبات بازارهای سکه و ارز دستخوش تلاطم امواج گرانیهای کمسابقهای شده که عملا دستاوردی که مقامات دولتی مدعی آن بودند را به باد داده است.